Trauma kan de oorzaak zijn van langdurige lichamelijke klachten

Een traumatische ervaring laat niet alleen psychische, maar ook fysieke sporen na. Denk je aan trauma, dan komen waarschijnlijk psychische symptomen in je op, zoals flashbacks, stemmingswisselingen en angst. Toch blijft vaak onderbelicht dat trauma ook diepe, langdurige invloed heeft op ons lichaam. Een boek dat mij hierbij enorm heeft geholpen, is The Body Keeps the Score of Traumasporen van de Nederlandse psychiater Bessel van der Kolk. Hij legt helder uit dat trauma niet alleen in je hoofd zit, maar ook spanning in je lichaam vastzet. Door te begrijpen hoe je lichaam trauma opslaat, kun je beter werken aan ontspanning en herstel.

De verbinding tussen je brein en lichaam is echt

Wanneer we te maken krijgen met een echte of ingebeelde dreiging, wordt het alarmsysteem in ons brein geactiveerd. Dit systeem wordt aangestuurd door de amygdala, een deel van het brein dat Dr. Bessel van der Kolk omschrijft als de “rookmelder.” Als de amygdala gevaar opmerkt – bijvoorbeeld iemand op straat die bedreigend lijkt – zorgt dit ervoor dat stresshormonen vrijkomen en je autonome zenuwstelsel in actie komt. Dit zet je lichaam aan tot vluchten, vechten of bevriezen om met het gevaar om te gaan. In zo’n situatie merk je vaak een versnelde hartslag, snelle ademhaling, zweten en moeite om helder te denken.

Gelukkig hebben we ook een “uitkijktoren” in ons brein: de frontale kwabben. Dit deel van het brein kan van bovenaf naar de situatie kijken en je helpen te beseffen dat er misschien helemaal geen echt gevaar is. Het kan de “rookmelder” geruststellen en het alarmsignaal weer uitzetten. Maar bij mensen met (C)PTSS werkt deze balans niet goed meer. De amygdala blijft te sterk reageren, en de frontale kwabben hebben moeite om het alarm uit te schakelen.

Hierdoor is je brein voortdurend op zoek naar gevaar, en zelfs een klein teken van dreiging kan de amygdala opnieuw activeren. Dit houdt je vast in een staat van constante stress en emotionele spanning, wat ook gevolgen kan hebben voor je lichaam. Zoals Dr. Van der Kolk uitlegt in zijn boek The Body Keeps the Score, zijn er veel voorbeelden van hoe trauma niet alleen je geest, maar ook je lichaam beïnvloedt. Dit laat zien hoe sterk je brein en lichaam met elkaar verbonden zijn, vooral bij stress en trauma.

Trauma kan lichamelijke klachten veroorzaken

Langdurig vastzitten in een staat van emotionele spanning kan de manier waarop je lichaam werkt veranderen. Volgens The Body Keeps the Score kan chronische boosheid of angst ervoor zorgen dat spieren constant gespannen zijn, wat kan leiden tot krampen, rugpijn, migraine, fibromyalgie (chronische spier- en gewrichtspijn) en andere vormen van chronische pijn.

Dr. Van der Kolk stelt dat het leren observeren en verdragen van je lichamelijke reacties, bijvoorbeeld door mindfulness te beoefenen, kan helpen om je zenuwstelsel te kalmeren. Dit maakt je minder vatbaar voor de vecht-of-vluchtmodus die bij stress vaak wordt geactiveerd.

Je bent niet in het hier en nu

Getraumatiseerd zijn gaat niet alleen over vastzitten in het verleden, maar ook over het niet volledig aanwezig kunnen zijn in het hier en nu.

Volgens The Body Keeps the Score blijven stresshormonen in je lichaam actief zolang je trauma niet verwerkt. Hierdoor reageert je lichaam telkens alsof het gevaar nog steeds aanwezig is, waardoor je oude verdedigingsreacties en emoties steeds opnieuw worden geactiveerd.

Een voorbeeld hiervan is dat we heftig kunnen reageren op een kleine irritatie alsof het einde van de wereld nabij is. Als we later nadenken, realiseren we ons misschien dat deze intense emoties eigenlijk voortkomen uit een traumatische gebeurtenis uit het verleden.

Een andere reactie op de vrijgekomen stresshormonen is dat we bevriezen of verdoofd raken. Dit kan ervoor zorgen dat dagelijkse gebeurtenissen minder impact hebben. Zo kun je je bijvoorbeeld emotioneel losgekoppeld voelen tijdens een verjaardag van je kinderen of zelfs bij het overlijden van een dierbare.

Omdat we niet volledig kunnen opnemen wat er om ons heen gebeurt, kunnen we gevoelens van schaamte, vervreemding en isolatie ervaren. We voelen ons misschien afgesloten van onze omgeving en gemeenschap. 

De verbinding tussen lichaam en geest

Volgens Van der Kolk zorgt trauma voor een verstoring in de verbinding tussen geest (het brein) en lichaam. Je geest probeert vaak om traumatische herinneringen te onderdrukken of zelfs te begraven als een manier om jezelf te beschermen. Tegelijkertijd houdt je lichaam vast aan de rauwe emoties, sensaties en overlevingsreacties die tijdens het trauma zijn geactiveerd. Hij vat dit samen met de krachtige uitspraak: “Het lichaam houdt de score bij.”

Hoe trauma in je lichaam blijft hangenTijdens een traumatische gebeurtenis activeert je lichaam automatisch het overlevingssysteem. Je hartslag versnelt, je spieren spannen zich aan, en je lichaam bereidt zich voor op vechten, vluchten of bevriezen. Als deze respons niet volledig kan worden afgerond—bijvoorbeeld omdat je in een machteloze situatie zat—blijft die spanning vaak in je lichaam opgeslagen.Dit kan zich uiten in een breed scala aan fysieke klachten. Denk aan:Chronische pijn, zoals rug- of nekklachten.Spijsverteringsproblemen door een overactief zenuwstelsel.Hartkloppingen of ademhalingsproblemen.Vermoeidheid die niet verdwijnt, hoe goed je ook slaapt.Trauma heeft ook invloed op je autonome zenuwstelsel, dat onbewuste functies zoals ademhaling, hartslag en stressregulatie beheert. Als je lichaam na een traumatische ervaring in een constante staat van paraatheid blijft, kan dit leiden tot fysieke uitputting, een verzwakt immuunsysteem en zelfs ziekten zoals hoge bloeddruk of auto-immuunziekten.Het belang van lichaamsgericht herstelEen belangrijke les uit Van der Kolks werk is dat trauma niet alleen mentaal verwerkt kan worden. Hoewel praten over je trauma kan helpen, blijft herstel vaak onvolledig als je het lichaam negeert. Lichaamsgerichte therapieën zijn daarom cruciaal. Denk hierbij aan:EMDR: Deze therapie helpt om de vastgelopen overlevingsreacties opnieuw te verwerken.Yoga en ademhalingsoefeningen: Deze stimuleren het parasympatische zenuwstelsel, wat zorgt voor ontspanning en herstel.Lichaamsgerichte therapieën, zoals somatische ervaring of Tension Release Excercises, waarbij de focus ligt op het loslaten van opgeslagen spanning in je lichaam. Lees hier verder over Tension release Excercises.Van der Kolk benadrukt dat het herstellen van de verbinding tussen geest en lichaam essentieel is. Door weer bewust contact te maken met je lichaam, kun je de spanning en emoties die erin opgeslagen zijn, stukje bij beetje loslaten.Een bredere kijk op traumaHet wordt steeds duidelijker dat trauma niet alleen een psychologisch probleem is, maar een ervaring die letterlijk in ons hele lichaam zit. Dit vraagt om een bredere kijk op genezing—een aanpak die zowel de geest als het lichaam betrekt. Wil je meer leren over dit onderwerp en praktisch aan de slag gaan? Dan is The Body Keeps the Score een waardevolle gids. Het boek biedt inzichten én concrete stappen voor herstel.Herstel begint met het erkennen dat wat je hebt meegemaakt nog steeds in je lichaam aanwezig is. Vanuit die erkenning kun je beginnen met het voorzichtig ontladen van opgeslagen spanning en emoties. Dat proces kost tijd, maar het is mogelijk om je lichaam weer een plek van rust en vertrouwen te maken.

Training, school, supervisie, persoonlijke ontwikkeling 2025 .

Het jaar 2025 staat voor mij in het teken van het geven van les, training, educatie of welk woord er ook maar bij past.

Naast dat ik met heel veel plezier de EMDR-opleiding voor de BIVT ga geven ga ik ook starten met een business academie voor vrouwelijke ondernemers . Dit ga ik doen met twee fantastische ervaren vrouwen, ook zeer ervaren ondernemers. Hierover later zeker meer.

Verder ben ik als coach zeer nauw betrokken bij het Amsterdamse mode bedrijf Beauregard Fashion en al hun mooie ontwikkelingen. Natuurlijk blijf ik ook actief bij veel andere mooie organisaties (o.a defensie, Veilig Thuis) waar ik al voor werk.

Naast mijn lesgeven zal ik me ook meer richten op persoonlijke ontwikkeltrajecten. Ik werk al ruime tijd als supervisor voor de BIVT en ik vind het heel erg leuk om therapeuten leer-trajecten aan te bieden. Wat ik geleerd heb in de afgelopen 20 jaar wil ik graag overbrengen aan startende therapeuten en coaches.

Inmiddels heb ik beschikking over een prachtige B&B waar ik meerdaagse persoonlijke ontwikkeltrajecten wil gaan aanbieden, even echt helemaal tijd voor je eigen ontwikkeling in deze prachtige omgeving!

Dus volop ontwikkelingen voor 2025, mocht je interesse hebben stuur me gerust een mail of appje,

liefs en ik wens je een mooie glimlach

Nicole Behr

Event 14 februari

Op vrijdag 14 februari organiseren we een levendig event voor vrouwelijke ondernemers met gevoel!

Ben of ken je een vrouwelijke ondernemer die graag meer vanuit haar hart wil werken?

Wij, Karina en Nicole, zijn ondernemers die vanuit ons hart leven en werken. We willen je graag meenemen in onze ervaring en expertise om je in je essentie te ontwikkelen.

Je kan ons omschrijven als nuchter en praktisch. We houden niet van bla bla en loze woorden. We gaan deze dag aan het werk met praktische, waardevolle tools die je direct kan toepassen in je onderneming.

Ben je op zoek naar je essentie, een onderneming zonder ruis dan nodigen we je uit om naar deze dag te komen.

Naast onze eigen verhalen hebben we ook nog een aantal gastsprekers die vanuit hun eigen ervaring vertellen wat ze van ons hebben meegenomen.

We bieden je een dag waarin je je vanuit veiligheid en openheid en verbinding je mag gaan ontwikkelen. Je komt na deze dag thuis met een duidelijk plan zonder ruis.

We hebben heel veel zin om je te ontmoeten, kom je ook?

Je kan je aanmelden bij: nicole@nicolebehrcoaching.nl of een whattsapp sturen naar 06-50653054

Je bent van harte welkom!

Lokatie; Amersfoort

Tijd; 10.30-17.30

kosten; 497,-

EMDR opleiding

Vanaf 2025 kun je bij mij de EMDR opleiding volgen.

Ik geef les op:

maanddagdatumLocatieTraining
meiza17-5-2025Doorwerth EMDR opleiding volwassenen
meiza31-5-2025Doorwerth EMDR opleiding volwassenen
juniza14-6-2025Doorwerth EMDR opleiding volwassenen
juniza28-6-2025Doorwerth EMDR opleiding volwassenen

Leuk als je er bent! Graag tot dan….

nieuw!

Volgende week maandag start mijn eerste persoonlijke 3 -daagse. Er komt iemand voor een intensief 3 daags coachingstraject met EMDR, life-style .

Wat het zo leuk maakt is dat ik dit nu kan aanbieden vanuit mijn eigen praktijk met slaap-gelegenheid wat voorheen een B&B was.

we beginnen met een uitgebreide intake en gaan samen een plan maken wat betreft de mogelijkheden;

  • EMDR(intensief)
  • koken
  • wandelen/ hardlopen
  • zwemmen
  • schrijven
  • schilderen
  • tuinieren

ben heel benieuwd en heb er heel veel zin in !